Uzależnienie ma destrukcyjny wpływ na całokształt życia alkoholika. Nałóg wymusza osiągnięcie celu w postaci spożycia alkoholu za wszelką cenę. Niezmiennie wiąże się on z koniecznością manipulacji ludźmi z najbliższego otoczenia. Życiu alkoholika towarzyszą zatem kłamstwa, agresja, złość i szantaż emocjonalny. Na wypadek napotkania ewentualnych granic lub konsekwencji swojego uzależnienia alkoholik tworzy cały mechanizm iluzji i zaprzeczeń. Co więcej, alkoholik sam wierzy w swoje kłamstwa i podświadomie bagatelizuje uzależnienie. W poszukiwaniu wymówek i usprawiedliwień manipuluje rzeczywistością. Uzależnienie ma zatem destrukcyjny wpływ nie tylko na osobę pijącą, ale także na jej bliskich. Jak wydostać się z tej patologicznej sytuacji?
Manipulacje alkoholika – mechanizm działania
Aby nauczyć się rozpoznawać manipulacje alkoholika, warto na wstępie zapoznać się z mechanizmem ich działania. Osoby uzależnione zazwyczaj korzystają z uniwersalnych schematów manipulowania swoim otoczeniem, takich jak:
Proste zaprzeczanie – najczęściej bycia alkoholikiem, ale nawet oczywistym faktom, jak bycie pijanym. Często jest to zupełnie nieświadome, odruchowe.
Racjonalizowanie – poszukiwanie powodów do sięgnięcia po alkohol, na przykład w formie nagrody albo pocieszenia.
Minimalizowanie – celowe zaniżanie ilości spożytego alkoholu, a także używanie zdrobnień do jego nazywania, na przykład „piwko”, „kieliszeczek”.
Obwinianie innych – alkoholik nie chce ponosić odpowiedzialności za swoje picie, dlatego zrzuca ją na innych, na przykład na „złe” zachowanie partnera albo zbyt wymagającego szefa w pracy.
Odwracanie uwagi – osoba uzależniona automatycznie zmienia temat za każdym razem, gdy rozmawia się o jej problemie z alkoholem.Manipulacje alkoholika – rozpoznanie i sposoby radzenia cz. I
Marzeniowe planowanie – alkoholik żyje w przekonaniu, że jeszcze zdąży wszystko zmienić, stale odkłada decyzję o odwyku.
Koloryzowanie wspomnień – zapamiętywanie jedynie pozytywnych aspektów picia alkoholu, a jednocześnie wypieranie negatywnych konsekwencji.
Kto najczęściej zostaje zmanipulowany?
Manipulacjom alkoholika ulega jego najbliższe otoczenie, czyli osoby, z którymi alkoholik żyje. To przede wszystkim partnerzy, ale także dzieci, rodzice, rodzeństwo czy przyjaciele. Jeśli popadną oni we współuzależnienie, zaczynają manipulować także dalszym otoczeniem poprzez ukrywanie przed nim problemu alkoholowego, który istnieje w domu.
Wpływ na rodzinę i bliskich
Najbardziej szkodliwą konsekwencją manipulacji alkoholika dla jego bliskich jest ich współuzależnienie. Partnerzy, dzieci lub inni członkowie rodziny zaczynają żyć życiem alkoholika, ograniczając lub całkowicie porzucając własne potrzeby. Współuzależnieniu towarzyszy cierpienie oraz inne, negatywne stany emocjonalne. Na co dzień pojawia się złość, gniew, lęk, poczucie winy i bezradność. Rodzina i bliscy całkowicie dostosowują się do trybu życia osoby uzależnionej. Sprawują opiekę nad alkoholikiem, chronią go przed poważnymi konsekwencjami uzależnienia. Przejmują odpowiedzialność za dom, zarabianie czy wychowywanie dzieci, nieświadomie zapewniając mu idealne warunki do dalszego picia.
Jak rozpoznać manipulację alkoholika?
Alkoholik, przed którym stawiane są granice, automatycznie ucieka w manipulację uczuciami oraz szantaż. Próbuje tłumaczyć swoje zachowania, wzbudzając litość złym stanem zdrowia lub innymi problemami. Wszystko po to, aby wyłudzić alkohol lub pieniądze na jego zakup. Alkoholik próbuje różnych strategii manipulowania. Gdy jedne nie działają, podejmuje inne działania. Może przykładowo obiecywać podjęcie leczenia, aby zyskać dodatkowy czas na picie. Nierzadko wzbudza poczucie winy, grożąc targnięciem się na własne życie. Wszystko po to, aby zdezorientować bliskich, choć warto mieć na uwadze, że nie jest to wolna wola alkoholika, a jedynie efekt jego uzależnienia. Na skutek manipulacji otoczenie może zastanawiać się czy nie przesadza, chwilowo odpuszcza, zapewniając osobie uzależnionej to, na czym jej najbardziej zależy – przyzwolenie na dalsze picie.