Jak wygląda praca nad sobą w grupie?
Praca nad sobą podczas terapii grupowej nierzadko jest bardziej efektywna od terapii indywidualnej. Wykorzystuje bowiem tzw. uczenie interpersonalne, czyli naukę na bazie doświadczeń innych osób. Konfrontując nasze problemy i metody radzenia sobie z nimi z innymi osobami w grupie uczymy się więcej o sobie, jacy jesteśmy i czy postępujemy właściwie. Mając wgląd w problematykę osób oraz jednoczesny nadzór terapeuty, lepiej rozumiemy i skuteczniej zmieniamy niewłaściwe postawy życiowe. W ten sposób możemy rozpoznać u siebie automatyczne sposoby reagowania, które są dla nas szkodliwe. Zastępujemy je nowymi, zdrowymi nawykami poprawiającymi nasze samopoczucie i zwiększającymi przystosowanie społeczne. Terapia grupowa uświadomienia zatem wpływ i odpowiedzialność za własne życie.
Kłopotliwe sytuacje w terapii grupowej
W niemal każdej grupie terapeutycznej dochodzi do problemów, nad którymi powinien panować doświadczony psychoterapeuta. Uczestnicy mają tendencje do tworzenia podgrup, które destrukcyjnie wpływają na pracę całej grupy. Niekiedy kłopot sprawia niemożliwość odreagowania złości wobec psychoterapeuty, gdy ma on zbyt duży autorytet lub, wręcz przeciwnie, jest postrzegany za zbyt wrażliwego. Z czasem w grupie może dochodzić do konfliktów, wrogości wobec uczestników lub deprecjonowania ich opinii. Mogą pojawić się osoby uciążliwe dla reszty grupy, które hamują proces zmiany: zabierające głos innym, ale także pacjenci milczący lub odrzucający pomoc. Wszystkie te kłopotliwe sytuacje stanowią pole pracy dla psychoterapeuty.
Ile czasu potrzeba na terapię?
Terapia grupowa ma charakter długoterminowy, a jej termin zakończenia zależy od indywidualnych postępów czynionych przez grupę. Zwykle spotkania odbywają się 1-3 razy w tygodniu. Specjaliści uważają, że optymalna częstotliwość spotkań wynosi 2 razy na tydzień. Rzadsze spotkania nie są tak stymulujące do zmiany, natomiast zbyt częste mogą okazać się przytłaczające dla osób, które dzielą spotkania terapeutyczne z życiem prywatnym. Jeśli jednak terapia grupowa jest przeprowadzana w warunkach szpitalnych, spotkania mogą odbywać się nawet codziennie. Tego rodzaju terapia w szpitalu trwa zazwyczaj 12 tygodni. Analogicznie można przyjąć, że rzadsze spotkania wydłużają czas trwania terapii.
Ile czasu zajmuje pojedyncza sesja terapeutyczna?
Optymalny czas trwania pojedynczej sesji terapii grupowej wynosi od 60 do 90 minut. Jeśli sesja terapeutyczna jest krótsza, część z członków grupy może nie mieć wystarczająco dużo czasu na zabranie głosu. Z kolei sesja terapeutyczna, która trwa powyżej 2 godzin wywołuje u grupy znużenie, co przekłada na trudności w przyswajaniu nowych informacji.
Ile osób może uczestniczyć w terapii grupowej?
Odpowiednia struktura terapii grupowej decyduje o sukcesie grupy terapeutycznej. Uczestnicy terapii grupowej powinni różnić się pod względem wieku, status materialnego oraz płci. Im większa różnorodność grupy, tym lepiej. Dobór uczestników przeprowadza psychoterapeuta. Pod uwagę brany jest rodzaj zaburzeń psychicznych oraz trudności życiowych. Optymalna liczba członków wynosi od 8 do 12 osób. Zbyt mało osób opóźnia dynamikę terapii, a zbyt dużo nie stwarza okazji do równie częstego zabierania głosu przez wszystkich członków grupy.
Skuteczność terapii grupowej
Terapia grupowa to godna polecenia metoda leczenia zaburzeń psychicznych oraz osobowości. Jest ona skuteczna co najmniej tak samo jak terapia indywidualna. Po 10-14 tygodniach regularnej terapii aż 84% pacjentów obserwuje odczuwalną poprawę samopoczucia i relacji. Kompleksowa psychoterapia w grupie osób z zaburzeniami nerwicowymi i osobowościowymi prowadzi do istotnego zmniejszenia nasilenia objawów u większości pacjentów. Skuteczność ta pozostaje niezależna od wieku oraz płci.
Rola terapeuty w procesie leczenia
W trakcie terapii grupowej terapeuta odgrywa drugoplanową, jednak bardzo istotną rolę. Początkowo zadaniem terapeuty jest zmniejszenie niepokoju i zwiększenie poczucia bezpieczeństwa u uczestników terapii. W pierwszej fazie terapeuta wykazuje największą aktywność, która na kolejnych spotkaniach powinna stopniowo maleć. W ten sposób terapeuta sukcesywnie oddaje głos grupie. W trakcie nieuniknionych konfliktów terapeuta łagodzi spory i uczy nazywania swoich uczuć. W razie potrzeby stwarza dla uczestników warunki do odreagowania złości. Terapeuta umiejętnie przeprowadza grupę poprzez fazy terapii, nadzorując proces ich rozwoju. Obdarza równym zainteresowaniem każdego z uczestników. Udziela wskazówek, a także porusza trudne tematy, co ośmiela pacjentów.
Terapia jako pomysł na samego siebie – rozwój osobisty dzięki uczestniczeniu w meetingach
Grupa zapewnia bezpieczne warunki do rozwoju osobistego. Jej członkowie nie uczestniczą w naszym prywatnym życiu, dlatego nie trzeba obawiać się, co sobie pomyślą lub jakie będzie miało to konsekwencje, jeśli nagle zmienimy swoje zachowanie. Możemy eksperymentować z różnymi postawami, odnajdując się w nowych sytuacjach. Dzięki temu uczymy się wiele o swoich intuicyjnych zachowaniach, które utrudniają nam funkcjonowanie społeczne. Co jeszcze ważniejsze, odkrywamy również cenne zasoby, w których jesteśmy posiadaniu. Naturalne talenty możemy wykorzystać w wielu obszarach naszego życia: w budowaniu relacji, życiu zawodowym oraz rodzinnym.