Ośrodki leczenia uzależnień oprócz terapii antyalkoholowych indywidualnych oferują swoim pacjentom także terapie grupowe, w których bierze udział od kilku do kilkunastu osób. W ten sposób można leczyć zarówno alkoholizm, jak i narkomanię, hazard, zakupoholizm oraz wiele innych uzależnień. Na czym dokładnie polegają terapie grupowe i jakie są ich kluczowe zalety?
Terapia antyalkoholowa grupowa – zasady
Na terapii grupowej spotykają się osoby o tym samym uzależnieniu, na przykład od alkoholu albo narkotyków. Spotkanie przebiega pod koordynacją terapeuty uzależnień i czynnie angażuje każdego z uczestników. Celem terapii grupowej jest powrót jej uczestników do normalnego funkcjonowania bez uzależnienia. Podobnie jak terapia indywidualna również terapia grupowa opiera się na regularnych spotkaniach o określonej porze. Rozmowa i tworzenie wzajemnych relacji to główne metody terapeutyczne spotkań grupowych. Obowiązuje na nich szacunek, tolerancja i brak oceniania. Konieczne jest także dochowywanie tajemnicy, czyli nieopowiadanie o problemach innych uczestników poza terapią. Dzięki temu członkowie grupy mogą ufać sobie nawzajem.
Wspólnota terapii grupowej
Omawiając atuty terapii grupowej, w pierwszej kolejności należy wspomnieć o poczuciu wspólnoty i zrozumienia. Uczestnicy terapii grupowej mają ten sam problem w postaci uzależnienia, a zatem doświadczyli podobnych sytuacji życiowych i zmagają się z takimi samymi trudnościami. Słuchając siebie nawzajem, tracą wcześniejsze poczucie osamotnienia we własnych problemach. Odnajdują je u innych osób, mogąc przyglądać się ich zachowaniom i emocjom. Zależnie od własnych odczuć empatyzują lub konfrontują się z nimi. Możliwość wymiany doświadczeń i przynależność do grupy ludzi o podobnych problemach ma silne działanie terapeutyczne.
Nauka tworzenia prawidłowych relacji
Uzależnienie bardzo często łączy się z innymi problemami natury psychicznej i emocjonalnej, w tym z trudnościami w relacjach z innymi ludźmi. W trakcie terapii grupowej dochodzi do ciągłych interakcji pomiędzy uczestnikami. Dzięki temu pod nadzorem terapeuty mogą oni wyjść naprzeciw wadliwym schematom kształtowania relacji z innymi ludźmi nabytymi prawdopodobnie w dzieciństwie. Pozwala to na trenowanie swoich kompetencji społecznych. Uczestnicy uczą się wyrażać swoje emocje, mediować w konfliktach, być asertywnymi, a także czerpać radość z bliskości z innymi ludźmi. Uświadamiają sobie szkodliwe nawyki w relacjach, które niegdyś praktykowali.
Efekt lustra w terapii grupowej
Cenny aspekt terapii grupowej to możliwość doświadczenia tak zwanego efektu lustra. Obserwując innych uczestników i słuchając ich zwierzeń, można zobaczyć w nich także samego siebie. Pozwala to na uświadomienie sobie pewnych wzorców zachowań, które powielają osoby uzależnione. Lustro umożliwia również testowanie różnych strategii zachowania, przykładowo wyrażania emocji w taki sposób, by nie prowadziły one do konfliktów. Uczestnicy otrzymują od siebie na bieżąco informacje zwrotne na temat swoich postaw, dzięki czemu uczą się, jak inni reagują na ich słowa, gesty czy mowę ciała.
Poczucie wsparcia i bycia potrzebnym
Uczestnicy terapii grupowych to bardzo często osoby osamotnione, które nie zaznały potrzebnego wsparcia od swojej rodziny i przyjaciół. Cierpią z poczucia izolacji i niezrozumienia. Terapeuci uzależnień podczas terapii mają wpływa na prowadzenie dyskusji w taki sposób, aby dać szansę osobom uzależnionym na odczuwanie wsparcia, jak i udzielenie go innym osobom. Ze względu na bycie częścią wspólnoty uzależnieni czują się potrzebni innym osobom. To duża siła napędowa do zmian w funkcjonowaniu psychologicznym i społecznym.
Więcej na temat korzyści płynących z terapii grupowej przeczytasz w artykule pt. Korzyści i metody terapii grupowej – cz. I.